Diroton tabletkası haqqında məlumat
Diroton - Hipertoniya zamanı, ürəyin digər xəstəliklərində istifadə olunan preparatdır.

Diroton tabletkası haqqında məlumat
- Diroton qiyməti
- Tərkibi
- Təsviri
- Farmakoloji xüsusiyyətləri
- İstifadəsinə göstərişlər
- Əks göstərişlər
- Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri
- Digər dərman vasitələri ilə qarşılıqlı təsiri
- Hamiləlik və laktasiya dövründə istifadəsi
- İstifadə qaydası və dozası
- Əlavə təsirləri
- Doza həddinin aşılması
- Buraxılış forması
- Saxlanma şəraiti
- Yararlılıq müddəti
- Aptekdən buraxılma şərti
- İstehsalçı
- Diroton nə üçündür?
Diroton qiyməti
Diroton tabletkası qiyməti və digər dərmanların qiymətləri müxtəlif amillərə bağlı olaraq dəyişkənlik göstərə bilər. İstehsalçı şirkət, tədarük zənciri və əczaçılıq bazarının dinamikləri bu qiymətlərin formalaşmasında mühüm rol oynayır. Bu yazı yazılan tarixdə Diroton 5 mg qiyməti 4 azn - 6 azn, Diroton 10 mg 5 azn - 7 azn, 20 mg 9 azn - 12 azn arasında dəyişir.
Ən gözəli budur ki, Doktorm.az Platforması ilə əməkdaşlıq edən Apteklər -dən bu günə olan Diroton qiyməti -ni öyrənərək əldə edə bilərsiniz.
Bu dərman preparatını istifadə etməzdən əvvəl içlik vərəqəsini diqqətlə və sona qədər oxuyun. Çünki, burada Sizin üçün vacib məlumatlar vardır.
- İçlik vərəqəsini saxlayın, belə ki, onu yenidən oxumalı ola bilərsiniz.
- Preparatın istifadəsinə dair əlavə suallarınız yaranarsa, həkiminizə və ya əczaçıya müraciət edin.
- Bu dərman vasitəsi, yalnız Sizə təyin edilmişdir, onu başqa şəxslərə verməyin. Onların xəstəliyinin simptomları Sizin simptomlarınızla eyni olsa belə, bu dərman preparatı onlar üçün zərərli ola bilər.
- Əgər əlavə təsirlərdən hər hansı biri ciddi xarakter alarsa və ya bu içlik vərəqədə qeyd olunmayan hər hansı digər əlavə təsir meydana çıxarsa, bu barədə həkiminizə və ya əczaçınıza məlumat verin.
DİROTON tabletlər
DIROTON®
Beynəlxalq patentləşdirilməmiş adı: Lisinopril
Tərkibi
Diroton 5 mq
Təsiredici maddə: 1 tabletin tərkibində 5 mq lizinopril (5,44 mq lizinopril dihidrat şəklində) vardır.
Köməkçi maddələr: maqnezium-stearat, talk, mannit, qarğıdalı nişastası, kalsium-hidrofosfat dihidrat.
Diroton 10 mq
Təsiredici maddə: 1 tabletin tərkibində 10 mq lizinopril (10,89 mq lizinopril dihidrat şəklində) vardır.
Köməkçi maddələr: maqnezium-stearat, talk, mannit, qarğıdalı nişastası, kalsium-hidrofosfat dihidrat.
Diroton 20 mq
Təsiredici maddə: 1 tabletin tərkibində 20 mq lizinopril (21,77 mq lizinopril dihidrat şəklində) vardır.
Köməkçi maddələr: maqnezium stearat, talk, mannit, qarğıdalı nişastası, kalsium hidrofosfat dihidrat.
Təsviri
Diroton 5 mq
Ağ və ya demək olar ki, ağ rəngli, dairəvi, yastı, iti kənarlı, bir tərəfində “5” qrafikası, digər tərəfində xətti olan tabletlərdir.
Diroton 10 mq
Ağ və ya demək olar ki, ağ rəngli, dördkünc, hər iki tərəfi azacıq qabariq, bir tərəfində “10” qrafikası, digər tərəfində xətti olan tabletlərdir.
Diroton 20 mq
Ağ və ya demək olar ki, ağ rəngli, beşkünc, hər iki tərəfi qabariq, bir tərəfində “20” qrafikası, digər tərəfində xətti olan tabletlərdir.
Farmakoterapevtik qrupu
Renin-angiotenzin sisteminə təsir göstərən vasitələr. AÇF-in inhibitorları.
ATC kodu: C09AA03.
Farmakoloji xüsusiyyətləri
Farmakodinamikası
Təsir mexanizmi
Lizinopril peptidildipeptidaza fermentinin inhibitorudur. Preparat angiotenzin I-in vazokonstriktor peptid olan angiotenzin II-yə çevrilməsini kataliz edən angiotenzinçevirici fermenti (AÇF) inhibə edir. Angiotensin II böyrəküstü vəzilərin qabıq maddəsində aldosteronun sekresiyasını stimullaşdırır. AÇF-in inhibə edilməsi angiotensin II-nin konsentrasiyalarının aşağı düşməsinə gətirib çıxarır və bunun nəticəsində vasopressor aktivlik aşağı düşür və aldosteronun sekresiyası azalır. Aldosteronun sekresiyasının azalması qan zərdabında kaliumun miqdarının yüksəlməsinə səbəb ola bilər.
Farmakodinamik effektləri
Lizinopril preparatının arterial təzyiqi aşağı salma mexanizminin əsasını ilk növbədə renin-angiotenzin-aldosteron sisteminin tormozlanması təşkil etdiyi üçün, Lizinopril hətta renin səviyyəsi aşağı olan arterial hipertenziyalı pasiyentlərin arterial təzyiqini aşağı salır. AÇF, bradikinini parçalayan kinaza II fermenti ilə eynidir. Lizinopril preparatının terapevtik effektlərində güclü vazo-dilatator peptid olan, bradikininin yüksək konsentrasiyalarının əhəmiyyəti indiyədək aydınlaşdırılmayıb.
Farmakokinetikası
Lizinopril preparatı – tərkibində sulfhidril qrupu olmayan AÇF inhibitoru olub, daxilə qəbul edildikdə aktiv olur.
Sorulması
Daxilə qəbul edildikdə Lizinoprilin qan zərdabında maksimal konsentrasiyaları təxminən 7 saatdan sonra müşahidə olunur, bu zaman kəskin miokard infarktı olan pasiyentlərin qan zərdabında maksimal konsentrasiyalara çatma müddətində bir qədər artma müşahidə olunur. Sidiklə xaricolması barədə məlumatlara əsasən, Lizinopril preparatının sorulmasının orta dərəcəsi təxminən 25% təşkil edir, müxtəlif pasiyentlərdə tədqiq olunan doza diapazonunda (5 mq-dan 80 mq-a qədər) dəyişkənlik 6%-dən 60%-ə qədər təşkil edir. Ürək çatışmazlığından əziyyət çəkən pasiyentlərdə mütləq biomənimsənilmə təxminən 16%-ə qədər aşağı düşür. Lizinopril preparatının sorulması qida qəbulundan asılı deyil.
Paylanması
Lizinopril, qanda dövr edən angiotenzinçevirici ferment (AÇF) istisna olmaqla, qan zərdabının zülalları ilə birləşmir. Siçovullar üzərində aparılan tədqiqatlar göstərir ki, Lizinopril praktik olaraq hematoensefalik baryerdən keçə bilmir.
Xaricolması
Lizinopril metabolizmə məruz qalmır və dəyişməz halda sidiklə xaric olur. Lizinopril preparatından bir neçə dəfə təkrar istifadə etdikdə effektiv yarımxaricolma dövrü 12,6 saat təşkil edir. Sağlam könüllülərdə Lizinopril preparatının klirensi təxminən 50 ml/dəq-ə təşkil edir. Qan zərdabında konsentrasiyanın aşağı düşməsi uzunmüddətli terminal mərhələyə malikdir, bu hal preparatın orqanizmdə toplanmasına səbəb olmur. Ehtimal edilir ki, qeyd edilən terminal mərhələ, AÇF ilə doymuş birləşmədən ibarətdir və doza ilə qeyri-mütənasibdir.
Qaraciyər funksiyalarının pozulması
Sirrozdan əziyyət çəkən pasiyentlərdə qaraciyər funksiyalarının pozulması nəticəsində Lizinopril preparatının sorulması aşağı düşür (sidiklə xaricolması barədə məlumatlara əsasən, təxminən 30%), lakin klirensin aşağı düşməsi hesabına sağlam könüllülərlə müqayisədə preparatın təsiri artır (təxminən 50%).
Böyrək funksiyalarının pozulması
Böyrək funksiyalarının pozulması böyrəklər vasitəsilə xaric olan Lizinoprilin xaricolmasını azaldır, lakin bu azalma yalnız yumacıq filtrasiyasının sürəti 30 ml/dəq-dən aşağı olduqda klinik əhəmiyyət kəsb edir. Yüngül və orta dərəcəli böyrək çatışmazlığında (kreatinin klirensi 30 ml/dəq-dən 80 ml/dəq-ə qədər) AUC göstəricisinin orta qiyməti yalnız 13% artdığı halda, ağır dərəcəli böyrək çatışmazlığında (kreatinin klirensi 5 ml/dəq-dən 30 ml/dəq-ə qədər) AUC göstəricisinin orta qiymətinin 4,5 dəfə artması müşahidə olunur. Lizinopril orqanizmdən hemodializ vasitəsilə xaric edilə bilər. 4 saatlıq hemodializdən sonra qan plazmasında Lizinopril preparatının konsentrasiyası orta hesabla 60% aşağı düşür, dializ klirensi isə 40 ml/dəq-dən 55 ml/dəq-ə qədər təşkil edir.
Ürək çatışmazlığı
Ürək çatışmazlığından əziyyət çəkən pasiyentlər sağlam könüllülərlə müqayisədə qan plazmasında yüksək Lizinopril konsentrasiyasına malikdirlər (AUC göstəricisi orta hesabla 125% artır), lakin preparatın sidiklə xaricolması barədə məlumatlara əsasən, bu pasiyentlərdə Lizinopril preparatının sorulması sağlam könüllülərlə müqayisədə təxminən 16% aşağı düşür.
Uşaqlar və yeniyetmələr
Lizinopril preparatının farmakokinetik profili arterial hipertenziyadan əziyyət çəkən, yumacıq filtrasiyasının sürəti 30 ml/dəq/1,73 m2-dən yüksək olan 6 yaşdan 16 yaşa qədər 29 pasiyentdə tədqiq olunub. Preparatı 0,1 mq/kq – 0,2 mq/kq dozada qəbul etdikdən sonra, Lizinoprilin qan plazmasında maksimal tarazlıq konsentrasiyası 6 saat müddətində əldə edilir və sidiklə xaricolması barədə məlumatlara əsasən, preparatın sorulma dərəcəsi təxminən 28% təşkil edir. Bu göstəricilər əvvəllər böyüklər üçün əldə edilən göstəricilərlə eynidir.
Bu tədqiqatda uşaqlarda AUC və Cmax göstəriciləri böyüklər üçün əldə edilən göstəricilərlə müqayisə oluna bilər.
Yaşlı pasiyentlər
Yaşlı pasiyentlərdə tədqiqatın daha cavan iştirakçıları ilə müqayisədə, Lizinopril preparatının qan plazmasında daha yüksək konsentrasiyası və “qan plazmasında konsentrasiya – zaman” əyrisi altındakı sahənin daha yüksək göstəriciləri (təxminən 60% çox) müşahidə olunur.
İstifadəsinə göstərişlər
Arterial hipertenziya - Arterial hipertenziyanın müalicəsi.
Ürək çatışmazlığı - Ürək çatışmazlığının müalicəsi.
Kəskin miokard infarktı - Kəskin miokard infarktından sonra 24 saat ərzində stabil hemodinamikaya malik pasiyentlərin qısamüddətli (6 həftə) müalicəsi.
Şəkərli diabetli pasiyentlərdə böyrək ağırlaşması - Arteril hipertenziyalı və nefropatiyanın 2-ci tip və başlanğıc mərhələsi olan şəkərli diabetli pasiyentlərdə böyrəklərin zədələnməsinin müalicəsi (“Farmakodinamikası” bölməsinə bax).
Əks göstərişlər
- Preparatın istənilən komponentinə və ya istənilən digər angiotenzinçevirici fermentin (AÇF) inhibitorlarına qarşı yüksək həssaslıq;
- anamnezdə digər AÇF inhibitorları ilə müalicə ilə əlaqədar yaranan angionevrotik ödem (Kvinke ödemi);
- irsi və ya idiopatik angionevrotik ödem;
- hamiləliyin II və III trimestri (“Hamiləlik və laktasiya dövründə istifadəsi” bölməsinə bax);
- şəkərli diabeti və ya böyrək çatışmazlığı (bədən səthinin YFS˂60 ml/dəqiqə/1,73 m2 sahəsi) olan pasiyentlərdə aliskiren tərkibli preparatlarl Diroton preparatının eyni vaxtda istifadəsi (“Digər dərman vasitələri ilə qarşılıqlı təsiri” və “farmkodinamikası” bölməsinə bax).
Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri
Simptomatik hipotenziya
Simptomatik hipotenziya, ağırlaşmamış arterial hipertenziyası olan pasiyentlərdə nadir hallarda meydana çıxır. Arterial hipertenziyadan əziyyət çəkən pasiyentlərdə, Lizinopril istifadəsi fonunda arterial hipotenziyanın hipovolemiya fonunda meydana çıxması daha çox ehtimal edilir, məsələn, diuretiklərdən istifadə etdikdə, pəhrizdə xörək duzunu məhdudlaşdırdıqda, dializ proseduraları aparıldıqda, diareya və qusma zamanı və ya şiddətli renin-asılı hipertenziya olduqda (“Digər dərman vasitələrilə qarşılıqlı təsiri” və “Əlavə təsirləri” bölmələrinə bax). Ürək çatışmazlığından əziyyət çəkən pasiyentlərdə, böyrək çatışmazlığının mövcudluğundan asılı olmayaraq, simptomatik hipotenziyanın inkişaf etməsi müşahidə olunur. Daha yüksək dozalarda ilgək diuretiklərindən istifadə edilən daha ağır dərəcəli ürək çatışmazlığı olan pasiyentlərdə, hiponatriemiya və ya funksional böyrək çatışmazlığından əziyyət çəkən pasiyentlərdə, simptomatik hipotenziyanın inkişaf etməsi daha çox ehtimal edilir. Lizinopril müalicəsinin əvvəlində və ya preparatın dozasını korreksiya etdikdə simptomatik hipotenziyanın inkişaf etmə riski yüksək olan pasiyentlərin vəziyyətinə ciddi nəzarət etmək vacibdir. Eyni sözleri ürəyin işemik xəstəliyindən əziyyət çəkən və ya serebrovaskulyar xəstəliyi olan pasiyentlərə aid etmək olar. Bu pasiyentlərdə arterial təzyiqin həddən artıq aşağı düşməsi miokard infarktına və ya beyin qan dövranının pozulmasına səbəb ola bilər.
Arterial hipotenziya baş verdikdə, pasiyenti üfüqi vəziyyətə keçirmək və zərurət yarandıqda natrium xloridin 0,9%-li məhlulunu venadaxili infuziya şəklində yeritmək tövsiyə olunur. Keçici arterial hipotenziya, bir qayda olaraq, müalicəni davam etdirmək üçün əks göstəriş deyil; hipovolemiyanın korreksiyası nəticəsində arterial təzyiq bərpa olunandan sonra müalicə adətən ağırlaşmalarsız davam etdirilir.
Ürək çatışmazlığından əziyyət çəkən arterial təzyiqi normal və ya aşağı olan bəzi pasiyentlərdə, Lizinopril preparatından istifadə etdikdə sistem arterial təzyiq əlavə olaraq aşağı düşə bilər. Bu effekt gözləniləndi və müalicənin dayandırılması üçün səbəb deyil. Hipotenziya klinik təzahürlərə səbəb olduqda, dozanı azaltmaq və ya Lizinopril preparatının istifadəsini dayandırmaq lazım ola bilər.
Kəskin miokard infarktı zamanı arterial hipotenziya
Kəskin miokarda infarktı inkişaf etdikdə, damargenişləndirici preparatlarla aparılan müalicə hemodinamikanın vəziyyətini ciddi şəkildə pisləşdirə bilər (məsələn, sistolik arterial təzyiq 100 mm c. s. və ya daha aşağı olduqda və ya kardiogen şok vəziyyətində), bu halda Lizinopril təyin etmək əks göstərişdir. Miokard infarktından sonra ilk 3 gün müddətində sistolik arterial təzyiq 120 mm c. s. və ya daha aşağı olarsa preparatın dozasını aşağı salmaq vacibdir. Sistolik arterial təzyiq 100 mm. c. s. və ya daha aşağı olduqda preparatın saxlayıcı dozalarını 5 mq-a qədər və ya müvəqqəti olaraq 2,5 mq-a qədər aşağı salmaq lazımdır. Davamlı arterial hipotenziya zamanı (1 saatdan artıq sistolik AT 90 mm c. s.-dan aşağı olduqda) Lizinopril preparatının istifadəsini dayandırmaq lazımdır).
Aortal və mitral qapaqların stenozu/hipertrofik kardiomiopatiya
Digər AÇF istifadəsi zamanı olduğu kimi, mitraq qapağın stenozu və sol mədəciyin çıxacağının obstruksiyası, məsələn, aortal qapağın stenozu və ya hipertrofik kardiomiopatiya, olan pasiyentlərdə Lizinopril ehtiyatla istifadə olunmalıdır.
Böyrək funksiyalarının pozulması
Böyrək funksiyaları pozulduqda (KK < 80 ml/dəq) Lizinopril preparatının başlanğıc dozası KK-dən asılı olaraq seçilməlidir (“İstifadə qaydası və dozası” bölməsində 1-ci cədvələ bax), sonra doza pasiyentin müalicəyə klinik cavabına müvafiq təyin olunur.
Qan zərdabında kaliumun miqdarı və kreatininin konsentrasiyasına rutin nəzarət belə pasiyentlərin müalicəsi üçün standart tibbi təcrübəsinin bir hissəsidir.
Ürək çatışmazlığından əziyyət çəkən pasiyentlərdə AÇF inhibitorlarından istifadə etdikdən sonra arterial hipotenziya böyrək funksiyalarının daha da pisləşməsinə səbəb ola bilər. Bu vəziyyətdə, adətən geri dönən böyrək çatışmazlığının inkişaf etməsi barədə məlumatlar var.
AÇF inhibitorlarından istifadə edən, böyrək arteriyalarının ikitərəfli stenozu və ya tək böyrək arteriyasının stenozu olan pasiyentlərdə qan zərdabında sidik cövhərinin və kreatininin miqdarının yüksəlməsi qeyd olunur, bu hal müalicə dayandırıldıqdan sonra keçib gedir. Qeyd olunan effektin, böyrək çatışmazlığından əziyyət çəkən pasiyentlərdə müşahidə olunması daha çox ehtimal edilir. Renovaskulyar hipertenziya olan pasiyentlərdə ağır dərəcəli arterial hipotenziya və böyrək çatışmazlığı riski yüksəlir. Belə pasiyentlərdə Lizinopril müalicəsini aşağı dozalardan, dozanı ehtiyatla titrləyərək ciddi tibbi nəzarət altında başlamaq lazımdır. Digər diuretiklərin bu vəziyyəti ağırlaşdıra bilməsini nəzərə alaraq, Lizinopril müalicəsinin ilk həftələrində onların istifadəsini dayandırmaq və böyrək funksiyalarına nəzarət etmək lazımdır.
Böyrək damarlarının xəstəlikləri olmayan arterial hipertenziyadan əziyyət çəkən bəzi pasiyentlərdə, xüsusilə Lizinopril preparatını diuretiklərlə birlikdə istifadə etdikdə, qan zərdabında sidik cövhərinin və kreatininin, adətən əhəmiyyətsiz və qısamüddətli yüksəlməsi qeyd olunur. Bu effekt böyrək çatışmazlığından əziyyət çəkən pasiyentlərdə daha çox müşahidə edilə bilər. Diuretik preparatın və/və ya Lizinoprilin dozasının aşağı salınması və/və ya istifadəsinin dayandırılması tələb oluna bilər.
Qan zərdabında kreatininin konsentrasiyası 177 mkmol/l-dən yüksək olan və/və ya proteinuriya 500 mq/24 saatdan artıq olan böyrək funksiyalarının pozulmasından əziyyət çəkən pasiyentlərdə miokard infarktı zamanı Lizinopril preparatı ilə müalicəyə başlamaq olmaz. Müalicə zamanı böyrək funksiyalarının pozulması baş verərsə (qan zərdabında kreatininin konsentrasiyası 265 mkmol/l-dən yüksək və ya ilkin səviyyəyə nisbətən 2 dəfə yüksək olduqda) həkim Lizinopril preparatının istifadəsinin dayandırılmasının mümkünlüyünü nəzərdən keçirməlidir.
Hiperhəssalıq/angionevrotik ödem (Kvinke ödemi)
Nadir hallarda, Lizinopril daxil olmaqla, angiotenzinçevirici fermentin inhibitorlarından istifadə etdikdə üzün, ətrafların, dodaqların, dilin, səs dəliyinin və/və ya qırtlağın angionevrotik ödeminin inkişaf etməsi barədə məlumatlar var. Ödem müalicənin istənilən vaxtı inkişaf edə bilər. Bu vəziyyətdə, Lizinopril preparatının istifadəsini dərhal dayandırmaq lazımdır və pasiyent, simptomatika tam aradan qalxana qədər, stasionarda tibbi nəzarət altında müvafiq müalicə almalıdır. Hətta ödem, tənəffüs funksiyalarının pozulması olmadan, yalnız dil nahiyəsində baş verdikdə, pasiyentin vəziyyətinə uzunmüddətli müalicə tələb oluna bilər, çünki vəziyyətdən çıxmaq üçün, antihistamin preparatlar və kortikosteroidlərlə müalicə kifayət etməyə bilər.
Çox nadir hallarda qırtlağın və ya dilin angionevrotik ödeminin inkişaf etməsi ilə əlaqədar ölümlə nəticələnən hallar barədə məlumatlar var. Dilin, səs yarığının və ya qırtlağın ödemi olan pasiyentlərdə tənəffüs yolları obstruksiyası riski, xüsusilə tənəffüs yolları nahiyəsində cərrahi müdaxilə olduğu halda daha yüksəkdir. Belə hallarda təxirəsalınmaz müalicəyə adrenalinin yeridilməsi və/və ya tənəffüs yollarının keçilməsinin qorunub saxlanmasının təmin edilməsi daxildir. Pasiyent, simptomlar tam və davamlı aradan qalxana qədər, ciddi nəzarət altında olmalıdır.
Angiotenzinçevirici fermentin inhibitorları, digər irqlərdən olan pasiyentlərə nisbətən, neqroid irqindən olan pasiyentlərdə daha tez-tez angionevrotik ödemin inkişaf etməsinə səbəb olur.
AÇF inhibitorları müalicəsi ilə əlaqədar olmayan, əvvəllər angionevrotik ödem keçirən pasiyentlər, AÇF inhibitorlarından istifadə etdikdə daha böyük riskə məruz qala bilərlər (“Əks göstərişlər” bölməsinə bax).
Hemodializdə olan pasiyentlərdə anafilaktoid reaksiyalar
Yüksək keçiricilik qabiliyyətinə malik yüksəkaxarlı dializ membranlarından (məsələn, AN69) istifadə edən hemodializdə olan və eyni zamanda AÇF inhibitorlarından istifadə edən pasiyentlərdə anafilaktoid reaksiyalar barədə məlumatlar var. Belə pasiyentlərdə diğər növdən olan dializ membranının və ya diğər qrupdan olan hipotenziv preparatın istifadəsini nəzərdən keçirmək lazımdır.
Aşağı sıxlıqlı lipoproteinlərin (ASLP) aferezi zamanı anafilaktoid reaksiyalar
Dekstran sulfatın istifadəsi ilə ASLP-in aferezi zamanı AÇF inhibitorlarından istifadə edən pasiyentlərdə, nadir hallarda həyat üçün təhlükəli olan anafilaktoid reaksiyalar inkişaf edə bilər. Hər dəfə aferezdən əvvəl AÇF inhibitorunun istifadəsini müvəqqəti dayandırdıqda, bu növ reaksiyalardan qaçınmaq olar.
Desensibilizasiya
Desensibilizasiya zamanı (məsələn, həşəratların zəhəri) AÇF inhibitorlarından istifadə edən pasiyentlərdə davamlı anafilaktoid reaksiyalar müşahidə olunur. Həmin pasiyentlərdə, AÇF inhibitorları ilə müalicəni müvəqqəti dayandırdıqda bu növ reaksiyaların meydana çıxmasının qarşısını almaq mümkün olur, lakin AÇF inhibitorlarını təsadüfən qəbul etdikdə, bu reaksiyalar yenidən baş verir.
Qaraciyər çatışmazlığı
Çox nadir hallarda, AÇF inhibitorları ilə müalicə fonunda sarılıq sindromu ilə başlayan və fulminant nekroza qədər inkişaf edən və (bəzən) ölümlə nəticələnə bilən sindrom inkişaf edə bilər. Bu sindromun inkişaf mexanizmi öyrənilməyib. Sarılıq əlamətləri meydana çıxdıqda və ya “qaraciyər” fermentlərinin aktivliyi əhəmiyyətli dərəcədə yüksəldikdə Lizinopril preparatı ilə müalicəni dayandırmaq və pasiyenti müvafiq tibbi nəzarət altında saxlamaq lazımdır.
Neytropeniya/aqranulositoz
AÇF inhibitorlarından istifadə edən pasiyentlərdə neytropeniya/aqranulositoz, trombositopeniya və anemiya inkişaf edə bilər. Digər ağırlaşdıran amillər olmadıqda böyrək funksiyaları normal olan pasiyentlərdə neytropeniya nadir hallarda inkişaf edir. AÇF inhibitorlarının istifadəsi dayandırıldıqdan sonra neytropeniya və aqranulositoz aradan qalxır. Damar kollagenozu olan pasiyentlər, həmçinin immunosupressiv müalicə alanlar, allopurinol və ya prokainamid preparatlarından istifadə edən pasiyentlər və ya bu cür ağırlaşdırıcı amillərin kombinasiyası, xüsusilə böyrək funksiyalarının pozulması olan pasiyentlər Lizinopril preparatını son dərəcədə ehtiyatla istifadə etməlidirlər. Bu pasiyentlərin bəzilərində, bəzi hallarda antibiotiklərlə intensiv müalicəyə cavab verməyən, ciddi infeksiyalar inkişaf edir. Bu pasiyentlər üçün Lizinopril preparatından istifadə etdikdə, leykositlərin miqdarına vaxtaşırı nəzarət etmək tövsiyə olunur; bundan əlavə, pasiyentlərə hər hansı infeksiya əlamətlərinin olması barədə bildirmələrinin vacib olduğunu izah etmək lazımdır.
Renin-angiotenzin-aldosteron sisteminin (RAAS) ikili blokadası
AÇF inhibitorlarının, angiotenzin II reseptorları blokatorlarının və ya aliskiren preparatının birlikdə istifadəsi arterial hipotenziya, hiperkaliemiya və böyrək funksiyalarının zəifləməsi (kəskin böyrək çatışmazlığı daxil olmaqla) riskini yüksəldir. Bu səbəbdən, AÇF inhibitorlarının, angiotenzin II reseptorları blokatorlarının və ya aliskirenin kombinəedilmiş istifadəsi hesabına RAAS-nin ikili blokadası tövsiyə olunmur (“Digər dərman vasitələrilə qarşılıqlı təsiri” və “Farmakodinamikası” bölmələrinə bax).
İkili blokada mütləq zərurət yarandıqda, müalicəni böyrək funksiyalarına, qanda elektrolitlərin miqdarına və arterial təzyiqə tez-tez və ciddi nəzarət edərək həkim nəzarəti altında aparmaq lazımdır. Diabetik nefropatiyası olan pasiyentlərdə AÇF inhibitorları və angiotenzin II reseptorların blokatorlarını kombinəedilmiş müalicə şəklində istifadə etmək olmaz.
İrq
Angiotenzinçevirici fermentin inhibitorları, digər irqlərdən olan pasiyentlərə nisbətən, neqroid irqindən olan pasiyentlərdə daha tez-tez angionevrotik ödemin inkişaf etməsinə səbəb olur. Digər AÇF inhibitorları kimi, Lizinopril digər irqlərdən olan pasiyentlərə nisbətən, neqroid irqindən olan pasiyentlərdə arterial təzyiqin aşağı salınmasına görə daha az effektiv ola bilər ki, bu da arterial hipertenziyadan əziyyət çəkən neqroid irqindən olan pasiyentlərdə qanda reninin səviyyəsi aşağı olan vəziyyətlərin tezliyinin yüksək olmasından asılı ola bilər.
Öskürək
AÇF inhibitorlarından istifadə müddətində öskürəyin baş verməsi barədə məlumatlar var. Adətən, quru olan öskürək, preparatın istifadəsi dayandırıldıqdan sonra aradan qalxır. Öskürəyin differensial diaqnostikası aparıldıqda, AÇF inhibitorlarının təsirindən baş verən öskürəyin olmasını nəzərə almaq lazımdır.
Cərrahi müdaxilə/anesteziya
Genişsahəli cərrahi müdaxilə aparılan pasiyentlərdə və ya arterial hipotenziyanın baş verməsinə səbəb olan preparatlarla ümumi anesteziya zamanı, Lizinopril, reninin kompensator atılmasından sonra angiotenzin II-nin əmələ gəlməsinə mane ola bilər. Yuxarıda qeyd edilən mexanizm nəticəsində arterial hipotenziya inkişaf etdikdə, dövr edən qanın həcmini artırmaqla korreksiya aparmaq olar.
Hiperkaliemiya
Lizinopril daxil olmaqla, AÇF inhibitorlarından istifadə edən bəzi pasiyentlərin qan zərdabında kaliumun miqdarının artması müşahidə edilir. Böyrək çatışmazlığından əziyyət çəkən və şəkərli diabeti olan pasiyentlərdə, eyni zamanda kaliumqoruyucu diuretiklərdən istifadə edən pasiyentlərdə, tərkibində kalium olan qida əlavələri və ya duzəvəzedicilər qəbul edən pasiyentlərdə və ya qan zərdabında kaliumun səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb olan digər preparatlar (məsələn, heparin) qəbul edən pasiyentlərdə hiperkaliemiyanın inkişaf etmə riski daha yüksəkdir. Yuxarıda sadalanan preparatların eyni zamanda istifadəsi zəruri olduqda, qan zərdabında kaliumun miqdarına müntəzəm nəzarət etmək tövsiyə edilir (“Digər dərman vasitələrilə qarşılıqlı təsiri” bölməsinə bax).
Şəkərli diabetdən əziyyət çəkən pasiyentlər
Əvvəlcədən daxilə qəbul etmək üçün antidiabetik preparatlar və ya insulin müalicəsi qəbul edən şəkərli diabetdən əziyyət çəkən pasiyentlər, əlavə olaraq AÇF inhibitoru ilə müalicənin ilk ayında qanda qlükozanın konsentrasiyasına daha ciddi nəzarət etməlidirlər (“Digər dərman vasitələrilə qarşılıqlı təsiri” bölməsinə bax).
Litium preparatları
Litium preparatlarını Lizinoprillə eyni zamanda istifadə etmək, bir qayda olaraq, tövsiyə edilmir (“Digər dərman vasitələrilə qarşılıqlı təsiri” bölməsinə bax).
Hamiləlik və laktasiya dövrü
Hamiləlik dövründə AÇF inhibitorları ilə müalicəyə başlamaq olmaz. AÇF inhibitoru ilə müalicəni davam etmək zəruri olduğu halda, hamiləliyini planlaşdıran pasiyentlər hamiləlik dövründə təhlükəsizlik profili məlum olan alternativ hipotenziv preparatların istifadəsinə keçirilməlidirlər. Hamiləlik təsdiq olunduqda, AÇF inhibitorları ilə müalicəni dərhal dayandırmaq və zərurət yarandıqda, alternativ müalicə təyin etmək lazımdır (“Əks göstərişlər” və “Hamiləlik və laktasiya dövründə istifadəsi” bölmələrinə bax).
Laktasiya dövründə Lizinopril preparatını istifadə etmək tövsiyə edilmir.
Digər dərman vasitələri ilə qarşılıqlı təsiri
Klinik tədqiqatlar göstərir ki, renin-angiotenzin-aldosteron sisteminin (RAAS) AÇF inhibitorları, angiotenzin II reseptorlarının blokatorları və ya aliskiren ilə birlikdə ikili blokadası, RAAS-ni blokada edən preparatın tək istifadə edilməsi ilə müqayisədə arterial hipotenziya, hiperkaliemiya və böyrək funksiyalarının aşağı düşməsi (kəskin böyrək çatışmazlığı daxil olmaqla) kimi arzuolunmaz halların inkişaf etmə riskinin yüksəlməsi ilə əlaqədardır (“Əks göstərişlər”, “Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri” və “Farmakodinamika” bölmələrinə bax).
Hipotenziv preparatlar
Lizinoprili digər hipotenziv preparatlarla (məsələn, nitroqliserin və digər nitratlar və ya digər damargenişləndirən vasitələr) birlikdə istifadə etdikdə arterial təzyiq kəskin aşağı düşə bilər (additiv effekt). Lizinopril preparatının aliskiren-tərkibli preparatlarla eyni zamanda istifadəsindən çəkinmək lazımdır (bax: “Əks göstərişlər” və “Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri”).
Diuretiklər
Lizinopril diuretik preparatlarla eyni zamanda istifadə edildikdə, bir qayda olaraq, əlavə hipotenziv təsir göstərir. Hal-hazırda və ya bir müddət əvvəl diuretik preparatlar qəbul edən pasiyentlərə Lizinopril təyin edildikdə, arterial təzyiqin həddən artıq aşağı düşməsi baş verə bilər. Lizinopril preparatı ilə müalicəyə başlamazdan əvvəl diuretiklərin istifadəsini dayandırmaqla, simptomatik hipotenziyanın qarşısını almaq mümkündür (bax:“Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri” və “İstifadə qaydası və dozası” ).
Kaliumtərkibli qida əlavələri, kaliumqoruyucu diuretiklər və ya kaliumtərkibli duzəvəzedicilər
Klinik tədqiqatlar zamanı, qan zərdabında kaliumun miqdarı adətən norma göstəriciləri çərçivəsində qalmasına baxmayaraq, bəzi pasiyentlərdə hiperkaliemiya müşahidə olunur. Hiperkaliemiyanın inkişaf etməsinin risk faktorlarına böyrək çatışmazlığı, şəkərli diabet və eyni zamanda kaliumqoruyucu diuretiklərin (məsələn, spironolakton, triamteren və ya amilorid), kalium tərkibli qida əlavələrinin və ya kalium tərkibli duzəvəzedicilərin istifadəsi aiddir. Kaliumqoruyucu diuretiklərin, kalium tərkibli qida əlavələrinin və ya kalium tərkibli duzəvəzedicilərin istifadəsi, xüsusilə böyrək funksiyalarının pozulması olan pasiyentlərdə, qan zərdabında kaliumun miqdarının əhəmiyyətli dərəcədə yüksəlməsinə səbəb ola bilər. Lizinopril preparatını kaliumqorumayan diuretiklə eyni zamanda təyin etdikdə, diuretik preparatın törətdiyi hipokaliemiya azala bilər.
Litium preparatları
AÇF inhibitorlarını litium preparatları ilə eyni zamanda istifadə etdikdə, qan zərdabında litiumun konsentrasiyalarının müvəqqəti yüksəlməsi və toksik effektlərin meydana çıxması barədə məlumatlar var. Tiazid diuretiklərin eyni zamanda istifadəsi litium toksikliyinin inkişaf etmə riskini yüksəldə bilər və AÇF inhibitorlarının istifadəsi fonunda artıq yüksəlmiş litium toksikliyinin güclənməsinə səbəb ola bilər. Lizinoprili litium preparatları ilə eyni zamanda istifadə etmək tövsiyə edilmir, lakin bu kombinasiyanın istifadəsi üçün zərurət yarandıqda qan zərdabında litiumun miqdarına ciddi nəzarət etmək lazımdır (bax: “Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri”).
Qeyri-steroid iltihabəleyhinə preparatlar (QSİƏP), o cümlədən sutkada 3 q-dan artıq dozada asetilsalisil turşusu
AÇF inhibitorlarını və qeyri-steroid iltihabəleyhinə preparatları (məsələn, iltihabəleyhinə vasitə kimi asetilsalisil turşusu, SOG-2 fermentinin inhibitorları və qeyri-selektiv QSİƏP) eyni zamanda istifadə etdikdə antihipertenziv effekt zəifləyə bilər. AÇF inhibitorlarını və QSİƏP-ı eyni zamanda qəbul olunması kəskin böyrək çatışmazlığı daxil olmaqla, böyrək funksiyalarının pozulma riskini yüksəldə bilər və qan zərdabında kaliumun miqdarının yüksəlməsinə səbəb ola bilər, xüsusilə böyrək funksiyaları əvvəldən aşağı olan pasiyentlərdə. Bu effektlər adətən geri dönəndi. Pasiyentlər kifayət qədər maye qəbul etməlidirlər. Bundan əlavə, kombinəedilmiş müalicə təyin olunduqdan sonra böyrək funksiyalarına nəzarətin zəruriliyini qiymətləndirmək və gələcəkdə vaxtaşırı böyrək funksiyalarına nəzarət etmək lazımdır.
Qızıl
Tərkibində qızıl olan preparatları (məsələn, natrium aurotiomalat) inyeksiya şəklində orqanizmə yeritdikdən sonra nitritoid reaksiyalar (hipertermiya, ürəkbulanma, başgicəllənmə və şiddətli arterial hipotenziya daxil olmaqla, vazodilatasiya simptomları), AÇF inhibitorları ilə müalicə alan pasiyentlərdə daha tez-tez qeydiyyata alınıb.
Trisiklik antidepressantlar/antipsixotik preparatlar/ağrıkəsici vasitələr
AÇF inhibitorlarını bəzi anesteziyaedici vasitələr, trisiklik antidepressantlar və antipsixotik preparatlarla eyni zamanda istifadəsi arterial təzyiqin daha da aşağı düşməsinə səbəb ola bilər (“Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri” bölməsinə bax).
Simpatomimetiklər
Simpatomimetiklər AÇF inhibitorlarının antihipertenziv effektlərini zəiflədə bilərlər.
Hipoqlikemik preparatlar
Epidemioloji tədqiqatlar göstərir ki, AÇF inhibitorlarının və hipoqlikemik preparatların (insulinlər, daxilə qəbul etmək üçün hipoqlikemik preparatlar) eyni zamanda qəbulu, hipoqlikemiya riskini yüksəldərək hipoqlikemik effektin güclənməsinə səbəb ola bilər. Bu halın inkişaf etməsi, preparatların kombinasiyası ilə müalicənin ilk həftələrində, həmçinin böyrək çatışmazlığından əziyyət çəkən pasiyentlərdə daha çox ehtimal edilir.
Asetilsalisil turşusu, trombolitik preparatlar, beta-adrenoblokatorlar, nitratlar
Lizinopril preparatını asetilsalisil turşusu (kardioloji dozalarda), trombolitik preparatlar, beta-blokatorlar və/və ya nitratlarla eyni zamanda istifadə etmək olar.
Plazminogeninin toxuma aktivatorları
Plazminogeninin toxuma aktivatorları ilə yanaşı aparılan müalicə angionevrotik ödem riskini yüksəldə bilər.
Hamiləlik və laktasiya dövründə istifadəsi
Hamiləlik
AÇF inhibitorlarını hamiləliyin birinci trimestrində istifadə etmək tövsiyə olunmur (bax: “Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri”).
AÇF inhibitorlarını hamiləliyin ikinci və üçüncü trimestrində istifadə etmək əks göstərişdir (bax:“Əks göstərişlər” və “Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri”).
Hamiləliyin birinci trimestrində AÇF inhibitorlarının istifadəsi ilə əlaqədar olan preparatın teratogenlik riskinə aid epidemioloji məlumatlar qaneedici deyil, lakin riskin bir qədər yüksək olması istisna edilə bilməz. AÇF inhibitoru ilə müalicəni davam etmək zəruri olduğu halda, hamiləliyini planlaşdıran pasiyentlər hamiləlik dövründə təhlükəsizlik profili məlum olan alternativ hipotenziv preparatların istifadəsinə keçirilməlidirlər. Hamiləlik təsdiq olunduqda, AÇF inhibitorları ilə müalicəni dərhal dayandırmaq və zərurət yarandıqda, alternativ müalicəyə başlamaq lazımdır. Məlumdur ki, hamiləliyin ikinci və üçüncü trimestrlərində AÇF inhibitorlarından istifadə edən qadınlarda fetotoksiklik (böyrək funksiyalarının zəifləməsi, dölyanı mayenin azalması, kəllə sümüklərinin bərkiməsinin ləngiməsi) və neonatal toksiklik (böyrək çatışmazlığı, arterial hipotenziya, hiperkaliemiya) induksiya olunur. AÇF inhibitorunun istifadəsi hamiləliyin ikinci trimestrindən başladıqda, böyrək funksiyalarının və kəllə sümüklərinin ultrasəs müayinəsi tövsiyə olunur. AÇF inhibitorları qəbul edən anaların yenidoğulmuş körpələrində, arterial hipertenziyanı vaxtında aşkar etmək üçün, əsaslı nəzarət etmək tövsiyə olunur (bax:“Əks göstərişlər” və “Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri”).
Laktasiya
Məlumat çatışmazlığı ilə əlaqədar, laktasiya dövründə Lizinopril preparatından istifadə etmək tövsiyə edilmir. Yenidoğulmuşları və ya vaxtındanəvvəl doğulmuş körpələri ana südü ilə qidalandırdıqda, təhlükəsizlik profili müəyyən edilmiş alternativ preparatların istifadə olunmasına üstünlük verilir.
Pediatriyada istifadəsi
Təhlükəsizlik üzrə aparılan klinik tədqiqatlar nəticəsində əldə edilən məlumatlara görə lizinopril bütövlükdə arterilal təzyiqli uşaqlarda yaxşı keçirilir və bu yaş qrupunda təhlükəsizlik profili böyük pasiyentlərdə olduğu kimidir.
Nəqliyyat vasitəsini və digər potensial təhlükəli mexanizmləri idarəetmə qabiliyyətinə təsiri
Başgicəllənmə və yorğunluğun inkişafı mümkünlüyünü nəzərə alaraq, nəqliyyat vasitəsini və digər potensial təhlükəli mexanizmləri idarə edərkən ehtiyatlı olmaq lazımdır.
İstifadə qaydası və dozası
İstifadə qaydası
Diroton preparatı sutkada 1 dəfə daxilə qəbul edilir. Sutkada 1 dəfə təyin olunan digər preparatlar kimi, Lizinopril preparatını da hər gün eyni vaxtdə istifadə etmək lazımdır.
Diroton preparatının sorulması qida qəbulundan asılı deyil.
Dozalanması
Preparatın dozası arterial təzyiqə müvafiq fərdi qaydada seçilməlidir (bax:“Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri”).
Arterial hipertenziya
Diroton preparatını monoterapiya və ya digər qruplardan olan hipotenziv preparatlarla birlikdə istifadə etmək olar (“Əks göstərişlər”, “Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri”, “Digər dərman vasitələrilə qarşılıqlı təsiri”, “Farmakodinamika” bölmələrinə bax).
Başlanğıc doza
Arterial hipertenziyadan əziyyət çəkən pasiyentlər üçün tövsiyə olunan başlanğıc doza 10 mq təşkil edir. Renin-angiotenzin-aldosteron sisteminin güclü aktivləşməsi olan pasiyentlərdə (xüsusilə, renovaskulyar hipertenziya zamanı, pəhrizdə xörək duzunun istifadəsini məhdudlaşdıran və/və ya hipovolemiyası olan pasiyentlərdə, dekompensasiya olunmuş ürək fəaliyyətində və ya ağır dərəcəli arterial hipertenziyada) başlanğıc dozanın qəbulundan sonra arterial təzyiqin kəskin aşağı düşməsi baş verə bilər. Belə pasiyentlər üçün tövsiyə olunan başlanğıc doza 2,5-5 mq təşkil edir və müalicəyə ciddi tibbi nəzarət altında başlamaq lazımdır. Böyrək çatışmazlığı olduqda daha aşağı başlanğıc doza istifadə etmək tövsiyə olunur (aşağıda cədvəl 1 bax).
Saxlayıcı doza
Effektiv saxlayıcı doza sutkada 1 dəfə 20 mq təşkil edir. Adətən, müəyyən dozadan istifadə etdikdə 2-4 həftə müddətində istənilən müalicəvi təsir əldə olunmadıqda, gələcəkdə dozanı artırmaq olar. Uzunmüddətli nəzarətolunan klinik tədqiqatlarda maksimal istifadə edilən doza sutkada 80 mq təskil edib.
Diuretiklərdən istifadə edən pasiyentlər
Diroton preparatı ilə müalicəyə başladıqdan sonra simptomatik hipotenziya inkişaf edə bilər. Simptomatik hipotenziyanın inkişaf etmə riski, diuretik preparatlar qəbul edən pasiyentlərdə daha yüksəkdir. Bu səbəbdən, elektrolit itkisi/hipovolemiya riskini nəzərə alaraq, bu qrup pasiyentlərin müalicəsində ehtiyatlı olmaq lazımdır. Mümkün olduqda, Diroton preparatı ilə müalicəyə başlamazdan 2-3 gün əvvəl diuretikərin istifadəsini dayandırmaq lazımdır. Arterial hipertenziyadan əziyyət çəkən pasiyentlərdə, diuretiklərin istifadəsini dayandırmaq mümkün olmadıqda, Diroton preparatı ilə müalicəni 5 mq dozadan başlamaq lazımdır. Bu zaman böyrək funksiyalarına və qan zərdabında kaliumun miqdarına nəzarət etmək lazımdır. Sonra, Diroton preparatının dozasını arterial təzyiqin səviyyəsindən asılı olaraq, korreksiya etmək olar. Zərurət yarandıqda, diuretik preparatlarla müalicəni yenidən başlamaq olar (“Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri” və “Digər dərman vasitələrilə qarşılıqlı təsiri” bölmələrinə bax).
Böyrək çatışmazlığı zamanı dozanın korreksiyası
Böyrək funksiyalarının pozulması olan pasiyentlər üçün dozanı kreatinin klirensini (KK) nəzərə alaraq seçmək lazımdır (cədvəl 1-ə bax).
Cədvəl 1. Böyrək çatışmazlığı zamanı dozanın korreksiyası
Kreatinin klirensi (ml/dəq) |
Başlanğıc doza (mq/sut) |
10 ml/dəq az |
2,5 mq* |
10 – 30 ml/dəq |
2,5 – 5 mq |
31 – 80 ml/dəq |
5 – 10 mq |
*Dozanı və/və ya qəbulun tezliyini arterial təzyiqin səviyyəsini nəzərə alaraq seçmək lazımdır.
Dozanı, arterial təzyiqin istənilən göstəricilərini əldə edənə qədər və ya sutkada maksimal 40 mq-a qədər tədricən artırmaq olar.
Arterial hipertenziyadan əziyyət çəkən 6-16 yaşlı uşaqlarda istifadəsi
Bədən kütləsi 20-50 kq olan uşaqlar üçün tövsiyə edilən başlanğıc doza sutkada 1 dəfə 2,5 mq təşkil edir; bədən kütləsi 50 kq-dan çox olan uşaqlar üçün tövsiyə edilən başlanğıc doza sutkada 1 dəfə 5 mq-dır. Doza fərdi qaydada təyin olunmalıdır: bədən kütləsi 20-50 kq olan uşaqlar üçün maksimal sutkalıq doza 20 mq-a qədər və bədən kütləsi 50 kq-dan çox olan uşaqlar üçün maksimal sutkalıq doza 40 mq-a qədərdir. Uşaqların iştirakı ilə aparılan tədqiqatlarda 0,61 mq/kq-dan yüksək olan (və ya 40 mq-dan yüksək) dozaların öyrənilməsi aparılmayıb (“Farmakodinamika” bölməsinə bax).
Böyrək funksiyalarının fəaliyyəti zəifləmiş uşaqların müalicəsi üçün daha aşağı başlanğıc doza təyin etmək və ya dozanın yüksəldilməsi arasında intervalı artırmaq lazımdır.
Ürək çatışmazlığı
Ürək çatışmazlığından əziyyət çəkən pasiyentlər üçün Diroton preparatını diuretiklərlə və zərurət yarandıqda üskükotu preparatları və ya beta-blokatorlarla müalicəyə əlavə terapiya vasitəsi kimi istifadə etmək lazımdır (“Əks göstərişlər”, “Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri”, “Digər dərman vasitələrilə qarşılıqlı təsiri”, “Farmakodinamika” bölmələrinə bax). Başlanğıc doza sutkada 1 dəfə 2,5 mq təşkil edə bilər, bu zaman arterial təzyiqə effekti qiymətləndirmək üçün müalicəyə ciddi tibbi nəzarət altında başlamaq lazımdır. Dozanı artırdıqda aşağıdakı şərtləri nəzərə almaq lazımdır:
- dozanı hər dəfə 10 mq-dan çox artırmaq olmaz;
- dozanın artırılması arasında interval 2 həftədən az olmamalıdır;
- maksimal dözülə bilən dozaya qədər artırmaq lazımdır (sutkada 1 dəfə 35 mq).
Dozanın korreksiyası, klinik effektdən asılı olaraq, fərdi aparılır. Simptomatik hipotenziya riski yüksək olan pasiyentlərdə, məsələn, elektrolit çatışmazlığı və/və ya hiponatriemiya olan pasiyentlər, hipovolemiya olan pasiyentlər və ya güclü diuretiklər qəbul edən pasiyentlərdə, mümkün olduqda, Diroton preparatını təyin etməzdən əvvəl, bu amilləri korreksiya etmək lazımdır. Böyrək funksiyalarına və qan zərdabında kaliumun miqdarına nəzarət etmək vacibdir (“Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri” bölməsinə bax).
Kəskin miokard infarktı
Zəruri hallarda, pasiyentlər trombolitiklər, asetilsalisil turşusu və beta-blokatorlar kimi, standart tövsiyə olunan preparatlardan istifadə etməlidirlər. Diroton preparatı ilə birlikdə vena daxiliə və ya transdermal yolla nitroqliserin preparatını istifadə etmək olar (“Əks göstərişlər”, “Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri”, “Digər dərman vasitələrilə qarşılıqlı təsiri”, “Farmakodinamika” bölmələrinə bax).
Başlanğıc doza (miokard infarktından sonra ilk 3 gün)
Diroton preparatı ilə müalicəyə miokard infarktının simptomları meydana çıxandan sonra 24 saat müddətində başlamaq olar. Sistolik arterial təzhyiq 100 mm c. s. aşağı olduqda, müalicəyə başlamaq olmaz. Diroton preparatının daxilə qəbul edilən ilk dozası 5 mq-dır, 24 saatdan sonra yenə 5 mq, 48 saatdan sonra – 10 mq və sonra gündə 1 dəfə 10 mq təyin edilir. Sistolik arterial təzyiq aşağı olan (120 mm. c. s. və ya dana aşağı) pasiyentlərdə müalicəyə miokard infarktından sonra ilk 3 gün müddətində başlanılırsa və ya davam etdirilirsə, preparatın dozası daha aşağı olmalıdır – daxilə 2,5 mq (“Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri”bölməsinə bax). Böyrək çatışmazlığı olduqda (kreatinin klirensi < 80 ml/dəq) Diroton preparatının başlanğıc dozası KK-dən asılı olaraq seçilməlidir (cədvəl 1-ə bax).
Saxlayıcı doza
Saxlayıcı doza sutkada 1 dəfə 10 mq-dır. Hipotenziya inkişaf etdiyi halda (sistolik arterial təzyiq 100 mm. c. s. və ya daha aşağı) sutkalıq saxlayıcı doza 5 mq təşkil edir, zərurət yarandıqda bu dozanı müvəqqəti 2,5 mq-a qədər aşağı salmaq olar. Davamlı arterial hipotenziya (1 saatdan artıq sistolik arterial təzyiq 90 mm. c. s.-dan aşağı) inkişaf etdikdə Diroton preparatının istifadəsini dayandırmaq lazımdır.
Müalicəni 6 həftə müddətində davam etdirmək və sonra pasiyentin vəziyyətini təkrar qiymətləndirmək lazımdır. Ürək çatışmazlığı simptomları inkişaf edən pasiyentlər, Diroton preparatı ilə müalicəni davam etdirməlidirlər (“İstifadə qaydası və dozası” bölməsinə bax).
Şəkərli diabetin böyrək ağırlaşmaları
Arterial hipertenziyası olan, II-ci tip şəkərli diabetdən əziyyət çəkən və nefropatiyanın başlanğıc mərhələsində olan pasiyentlər üçün preparatın dozası sutkada 1 dəfə 10 mq təşkil edir; zəruri hallarda, oturaq vəziyyətdə ölçüldükdə diastolik arterial təzyiqi 90 mm. c. s.-dan aşağı düşməsini əldə etmək məqsədilə, dozanı sutkada 1 dəfə 20 mq-a qədər artırmaq olar. Böyrək çatışmazlığı olduqda (kreatinin klirensi < 80 ml/dəq) diroton preparatının başlanğıc dozası KK-dən asılı olaraq seçilməlidir (cədvəl 1-ə bax).
Uşaqlarda istifadəsi
6 yaşdan yuxarı arterial hipertenziya olan pasiyentlərdə preparatın istifadəsinin effektivliyi və təhlükəsizliyi barədə məlumatlar məhduddur, lakin digər göstərişlərdə preparatın istifadə təcrübəsi yoxdur (“Farmakodinamika” bölməsinə bax).
Lizinopril preparatını uşaqlarda yalnız arterial hipertenziyanın müalicəsi üçün istifadə etmək olar (digər göstərişlərdə istifadə tövsiyə olunmur).
6 yaşdan aşağı uşaqlara və ya ağır böyrək çatışmazlığından əziyyət çəkən (yumacıq filtrasiyasının sürəti < 30 ml/dəq/1,73 m2 bədən səthinin sahəsi) uşaqların müalicəsi üçün Lizinopril preparatını istifadə etmək olmaz (“Farmakodinamika” bölməsinə bax).
Yaşlı pasiyentlərdə istifadəsi
Klinik tədqiqatlarda preparatın effektivliyinin və təhlükəsizliyinin yaşla əlaqəli dəyişiklikləri qeydə alınmayıb. Yaşlı pasiyentlərdə böyrək funksiyaları aşağı olduqda, preparatın başlanğıc dozasını KK nəzərə alaraq seçmək lazımdır (cədvəl 1). Sonra arterial təzyiqin dəyişməsindən asılı olaraq dozanı korreksiya etmək lazımdır.
Transplantasiya olunmuş böyrəyi olan pasiyentlərdə istifadəsi
Yaxın zamanlarda transplantasiya olunmuş böyrəyi olan pasiyentlərdə Diroton preparatının istifadə təcrübəsi yoxdur. Bü səbəbdən, belə pasiyentlərdə Diroton preparatının istifadəsi tövsiyə olunmur.
Əlavə təsirləri
Lizinoprilin və digər AÇF inhibitorlarının əlavə təsirlərinin tezliyi aşağıdakı parametrlərdə müşahidə edilmişdir:
çox tez-tez (≥ 1/10); tez-tez (≥ 1/100 - < 1/10); bəzən (≥ 1/1000 - < 1/100); nadir hallarda
(≥ 1/10000 - < 1/1000); çox nadir hallarda (< 1/10000); məlum deyil (əldə olan məlumatlar görə tezliyi qiymətləndirmək mümkün deyil).
Əlavə təsirlər, hər qrup tezliyi daxilində ciddiliyinin azalması sırası ilə qeyd edilmişdir.
Qan və limfa sistemi tərəfindən baş verən pozulmalar:
çox nadir hallarda – sümük-ilik qanyaranmanın zəifləməsi, aqranulositoz, leykopeniya, neytropeniya, trombositopeniya, hemolitik anemiya, aneçiya, limfadenopatiya.
İmmun sistem tərəfindən baş verən pozulmalar:
çox nadir hallarda – autoimmun pozulmalar.
Endokrin sistem tərəfindən baş verən pozulmalar:
nadir hallarda – antidiuretik hormonun ifrazının qeyri-adekvat sindromu.
Maddələr mübadiləsi və qidalanma tərəfindən baş verən pozulmalar:
çox nadir hallarda – hipoqlikemiya.
Psixikanın pozulması:
bəzən – əhval-ruhiyyənin dəyişməsi, yuxunun pozulmalsı, halüsinasiyalar;
nadir hallarda – psixi pozulmalar;
məlum deyil – depressiya.
Sinir sistemi tərəfindən baş verən pozulmalar:
tez-tez – başgicəllənmə, başağrı;
bəzən – vertiqo, paresteziya, disgevziya;
nadir hallarda – parosmiya (iybilmənin pozulması);
məlum deyil – bayılma.
Ürək tərəfindən baş verən pozulmalar:
bəzən – miokard infarktı (yüksək risk qrupu pasiyentlərdə AT-nin təzahürlü enməsi nəticəsində), taxikardiya, ürəkdöyünmənin tezləşməsi.
Damarlar tərəfindən baş verən pozulmalar:
tez-tez – ortostatik təzyiq və onunla əlaqədar simptomlar;
bəzən – beyin qan dövranının kəskin pozulması (yüksək risk qrupu pasiyentlərdə AT-nin təzahürlü enməsi nəticəsində), Reyno sindromu.
Tənəffüs sistemi, döş qəfəsi və dibvararalığı orqanları tərəfindən baş verən pozulmalar:
tez-tez – öskürək;
bəzən – rinit;
çox nadir hallarda – bronxospazm, allergik alveolit/eozinofilli pnevmoniya, sinusit.
Həzm sistemi tərəfindən baş verən pozulmalar:
tez-tez – qusma;
bəzən – qarın nahiyəsində ağrı, ürəkbulanma, həzmin pozulması;
Nndir hallarda – ağızda quruluq;
çox nadir hallarda – pankreatit, intestinal angionevrotik ödem.
Qaraciyər və ödçıxarıcı yollar tərəfindən baş verən pozulmalar:
çox nadir hallarda – qaraciyər çatışmazlığı, qaraciyər-hüceyrəli və ya xolestatik hepatit, sarılıq.
Dəri və dərialtı toxuma tərəfindən baş verən pozulmalar:
bəzən – dəri səpgisi, dəri qaşınması;
nadir hallarda – psoriaz, övrə, alopesiya, yüksək həssaslıq/sifətin, əllərin və ayaqların, dodaqların və dilin, səs yarığının və/ya qırtlağın angionevrotik ödemi;
çox nadir hallarda – toksik epidermal nekroliz, Stivens-Conson sindromu, multiformalı eritema, vulqar qabarcıq, hiperhidroz, xoşxassəli dəəri limfadenozu*.
Böyrəklər və sidikçıxarıcı yollar tərəfindən baş verən pozulmalar:
tez-tez – böyrəklərin funksiyasının pozulması;
nadir hallarda – kəskin böyrək çatışmazlığı, uremiya;
çox nadir hallarda-oliquriya/anuriya.
Cinsiyyət orqanları və süd vəziləri tərəfindən baş verən pozulmalar:
bəzən – impotensiya;
nadir hallarda – ginekomastiya.
Ümumi və yeridilmə nahiyəsində pozulmalar:
bəzən – yüksək yorğunluq, asteniya.
Laborator göstəricilərin nəticəsinə və instrumental tədqiqatlara təsiri:
bəzən – qan zərdabında sidik cövhərinin və kreatininin konsentrasiyasının artması, hiperkaliemiya, “qaraciyər” fermentlərinin aktivliyinin artması;
nadir hallarda – hemoqlobinin və hematokritin enməsi, hiponatririemiya.
*Aşağıda qeyd edilən bir və ya bir neçə simptomların daxil olduğu simptomokompleks barədə məlumat verilmişdir: qızdırma, vaskulit, mialgiya, artralgiya/artrit, antinuklear antitelə (ANA) müsbət reaksiya, eritrositlərin çökmə sürətinin (EÇS) artması, eozinofiliya və leykositoz, dəri səpgisi, fitisensibilizasiya və ya dəri tərəfindən baş verən digər dəyişikliklər.
Doza həddinin aşılması
İnsanlarda doza həddinin aşılması barədə məlumat məhduddur. AÇF inhibitorları ilə doza həddinin aşılması ilə əlaqədar olan simptomları, arterial hipotenziya, kollaps, elektrolit balansın pozulması, böyrək çatışmazlığı, hiperventilyasiya, taxikardiya, ürəkdöyünmənin tezləşməsi, bradikardiya, başgicəllənmə, həyəca və öskürək kimi əlamətləri özündə birləşdirir.
Doza həddinin aşılması zamanı vena daxilinə fizioloji məhlulun yeridilməsi məsləhət görülür. Arterial hipotenziyanın inkişafı zamanı pasiyenti, kürəyi üstə “uzanıqlı” vəziyyətə gətirmək lazımdır. Müvafiq imkan olduqda, infuzion angiotenzin II və/ya katexolaminlərin venadaxili yeridilməsinin məqsədəuyğunluğunu nəzərdən keçirmək lazımdır.
Preparatın qəbulu yaxın vaxtlarda baş verdikdə, lizinoprilin xaric edilməsi üçün tədbirlərin aparılması vacibdir (məsələn, qusma yaratmaq, mədənin yuyulması, sorbentlər və natrium sulfatın yeridilməsi). Lizinoprili sistem qan dövranından hemodializ yolu ilə çıxarmaq olar (“Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri” bölməsinə bax). Medikamentoz bradikardiyanın inkişafı zamanı süni ritmin tətbiqi göstərişdir. Əsas həyati vacib göstəricilərə, elektrolitlərin tərkibinə və qan zərdabında kreatininin konsentrasiyasına nəzarət vacibdir.
Buraxılış forması
14 tablet, bərk PVX pərdəli və alüminium folqalı blisterdə. 1, 2 və ya 4 blister içlik vərəqə ilə birlikdə karton qutuya qablaşdırılır.
Satışda preparatın bütün buraxılış formaları və dozaları olmaya bilər.
Saxlanma şəraiti
+15 - +30 ºС temperaturdan yüksək olmayan və uşaqların əli çatmayan yerdə saxlamaq lazımdır.
Yararlılıq müddəti
3 il.
Yararlılıq müddəti bitdikdən sonra istifadə etmək olmaz.
Aptekdən buraxılma şərti
Resept əsasında buraxılır.
İstehsalçı
“Gedeon Richter” ASC, Budapeşt, Macarıstan.
İstehsalçının və ərizəçinin maraqlarını təmsil edən şirkət
“Gedeon Richter” ASC
H-1103 Budapeşt, Demreyi küç., 19-21, Macarıstan.
Qaynar xətt (zəng ödənişsizdir): 7-800-555-00777.
Elektron ünvan: [email protected]
Diroton nə üçündür?
- Hipertoniya zamanı istifadə olunan dərmanlar
- Ürəyin digər xəstəliklərində istifadə olunan dərmanlar
Qeyd: Hər hansı bir əlavə və ya dərmanı qəbul etməzdən əvvəl həkimlə məsləhətləşmək vacibdir. Həkim, sizin üçün ən uyğun müalicə metodunu təyin edə bilər və əlavə qəbulunun sizin sağlamlığınıza necə təsir edəcəyini dəyərləndirə bilər.
Bu yazını dostlarınla paylaş
saytların hazırlanması Pin up casino giriş
Bu yazıya reaksiyanız ?






