Təzyiqi necə normaya salmaq olar?

Təzyiq, ürəyin pompaladığı qanın damar divarlarına göstərdiyi təzyiq kimi müəyyən edilir. Sistolik qan təzyiqi (böyük təzyiq) ürək vurarkən qan damar divarlarına nə qədər təzyiq tətbiq etdiyini göstərir, diastolik qan təzyiqi (kiçik təzyiq) isə ürək döyüntüləri arasında qan damar divarlarına nə qədər təzyiq tətbiq etdiyini göstərir. Sağlamlıq baxımından yüksək təzyiqin daha təhlükəli olduğu bilinir. Təzyiq yüksəldikdə ediləcək ilk işlərdən biri başı soyuq su ilə yumaq, limonlu su içmək, ayran içmək və sarımsaq yeməkdir.

Yüksək təzyiq nədir?

Hipertoniya kimi də bilinən yüksək təzyiq, ürək döyüntüsü zamanı qan damar divarlarına göstərdiyi təzyiqin əksidir. Ürək xəstəlikləri başda olmaqla damar tıxanıqlığı və beyin qanaması kimi bir çox xəstəliklərə səbəb olan bir sağlamlıq problemi olan yüksək təzyiq, təbii üsullarla sağlam səviyyələrə endirilə bilər.

Qan təzyiqinin 140/90 mm/Hg-dən yüksək olması hipertoniya və ya yüksək təzyiq kimi müəyyən edilir. Evdə edilən ölçmələrdə isə yüksək təzyiqdən bəhs etmək üçün bu dəyərin 135/85 mm/Hg-dən yüksək olması lazımdır. Yüksək təzyiq adətən ense ilə başlayan baş ağrısı, qulaqda səslənmə və uğultu və başgicəllənmə kimi əlamətlərlə özünü göstərir.

Yüksək təzyiqə səbəb olan vəziyyətlər arasında yaşlılıq, piylənmə, genetik faktorlar, hərəkətsizlik, siqaret çəkmə, həddindən artıq duz qəbulu və stress var.

Kontrol edilməyib müalicə olunmadığı hallarda yüksək təzyiq ürək tutması, iflic, damar tıxanıqlığı, beyin qanaması, demans və böyrək xəstəliklərinə səbəb ola bilər.

Təzyiqi necə salmaq olar? Təzyiqi salma yolları

Ölçüldükdə 14/9-dan daha yüksək təzyiq çıxması yüksək təzyiq kimi dəyərləndirilir. Yüksək təzyiq ortaya çıxdıqda evdə tətbiq edilə bilən təbii üsullarla təzyiqi salmaq mümkündür. Təzyiq yüksəldikdə əvvəlcə başınızı soyuq su ilə yuyun, limonlu su və ayran için, sarımsaq yeyin, itburnu çayı və kəklikotu suyu qaynadın və banan yeyin. Bu qida və təbii bitki çayları qan təzyiqini salmağa kömək edir.

Təzyiqi salan üsullar aşağıdakılardır:

1. Təzyiq yüksəldikdə başınızı soyuq su ilə yumaq
2. Qatıq yemək və ya ayran içmək
3. Limonlu su içmək
4. Sarımsaq yemək
5. İtburnu çayı və kəklikotu suyu qaynadıb içmək
6. Banan və sitrus meyvələrindən portağal, qreypfrut yemək
7. Kudrət narı, kərəviz suyu və küncüt yağı istifadə etmək
8. Yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər yemək
9. Duz qəbulunu azaltmaq
10. Tam taxıllı qidalarla təzyiqi salmağa çalışmaq
11. Kaliumla zəngin qidalarla qidalanmaq
12. Emal olunmuş qidalardan uzaq durmaq
13. Siqaret və alkoqolu tərgitmək
14. Mütəmadi olaraq idman etmək
15. Yuxu rejiminə diqqət etmək
16. Stresdən uzaq durmağa çalışmaq
17. Kofein qəbulunu məhdudlaşdırmaq
18. Mütəmadi olaraq təzyiqi izləmək

Başınızı soyuq su ilə yuyun: Soyuq su, bədəndəki sinirləri stimullaşdıraraq qan təzyiqini salır və təzyiqin düşməsini təmin edir.

Limonlu su və ayran için: Limon suyunda olan kalium, duzun qan təzyiqi üzərindəki təsirini azaltmağa kömək edir. Bununla yanaşı, ayrandakı kalium da qan təzyiqini salmaqda təsirlidir.

Sarımsaq yeyin: Qan axınını tənzimləyən sarımsaq, damarları genişləndirir və yüksək təzyiqi normallaşdırmağa kömək edir.

İtburnu çayı və kəklikotu suyu qaynadın: Kəklikotu, kaliumla zəngindir və hipertoniya xəstələrində qan təzyiqini salır və qan dövranını yaxşılaşdırır.

Portağal və qreypfrut yeyin: Portağal və qreypfrutda olan flavonoidlər qan təzyiqini salmağa kömək edir.

Duz qəbulunu azaltın: Duz qəbulunu azaltmaq, damarların axışını yaxşılaşdıraraq qan təzyiqini salmaqda təsirlidir.

Kudrət narı, kərəviz suyu və küncüt yağını diyetinizə əlavə edin: Amino turşularla zəngin kudrət narı, vitamin-mineral zənginliyi ilə kərəviz suyu təzyiqin tənzimlənməsinə kömək edir. Küncüt yağı da təzyiqə yaxşı təsir göstərir.

Yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər yeyin: Yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, qan təzyiqini tənzimləməyə və idarə etməyə kömək edən nitratla zəngindir.

Kaliumla zəngin qidalarla qidalanın: Kalium qan damarlarının divarlarını rahatladır, qan təzyiqini salır və əzələ spazmalarına qarşı qoruyur. Banan, yemiş, portağal, ərik, avokado və pomidor kimi meyvələr kaliumla zəngindir və təzyiqi salmağa kömək edir.

Bunlarla yanaşı, emal olunmuş qidalardan uzaq duraraq, siqaret və alkoqolu tərgidərək, müntəzəm olaraq idman edərək, yuxu rejiminə diqqət edərək, stresdən uzaq duraraq, kofein qəbulunu məhdudlaşdıraraq və mütəmadi olaraq təzyiqi izləyərək qan təzyiqini salmaq və yüksək təzyiqi kontrol altında saxlamaq mümkündür.

Təzyiqi salmaq üçün tətbiq edilə bilən təbii üsullar təzyiqin yüksəldiyi zaman rahatlıq təmin edir. Ancaq hipertoniya xroniki hala gəldikdə həkimə müraciət edərək təzyiq dərmanları istifadə etmək lazım gələ bilər.

Yüksək təzyiqə nə yaxşı gəlir? Təzyiq necə düşər?

Başı soyuq su ilə yumaq, uzanıb dincəlmək, ayran içmək, sarımsaq yemək və təbii bitki çayları içməklə yanaşı, banan, qatıq, avokado, portağal, yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, qızılbalıq və baklagiller kimi qidalar yüksək təzyiqə yaxşı gələn qidalar sırasındadır.

Yüksək təzyiqə yaxşı gələn qidalar:

1. Qatıq
2. Sarımsaq
3. Banan
4. Avokado
5. Portağal, qreypfrut, çiyələk, üzüm, kivi, pomidor
6. Yumurta
7. Yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər
8. Ton balığı və qızılbalıq
9. Mərcimək və lobya kimi baklagiller
10. Kudrət narı
11. Yerkökü, kartof
12. Bitter şokolad

Yüksək təzyiq necə müalicə edilir?

Yüksək təzyiq uzun müddətdə ürək tutması, iflic, ürək və böyrək yetməzliyi kimi kardiovaskulyar problemlərlə əlaqəli riskləri artırır. Buna görə də, şəxsin təzyiqinin kontrol altında saxlanılması çox vacibdir.

Hipertoniyanı müalicə etmək və yüksək təzyiqi salmaq üçün istifadə olunan bəzi dərmanlar aşağıdakılardır:

Beta blokerlər: Beta blokerlər ürəyin daha yavaş və daha az güclə vurmasını təmin edir. Bu, hər ürək döyüntüsündə arteriyalara pompalanan qan miqdarını azaldır və bu da qan təzyiqini salır. Ayrıca, bədəndə qan təzyiqini yüksəldə biləcək bəzi hormonları da bloklayır.

Diuretiklər: Yüksək sodyum səviyyələri və bədəndəki artıq maye qan təzyiqini artırır. Su həbsi olaraq da adlandırılan diuretiklər, böyrəklərin bədəndəki artıq sodyumu atmasına kömək edir. Diuretiklər beləliklə qan təzyiqinin salınmasına kömək edir.

ACE inhibitorları: Angiotensin, qan damarlarının və arter divarlarının daralmasına səbəb olan kimyəvi bir maddədir. ACE (angiotensin dönüştürücü enzim) inhibitorları, bədənin bu kimyəvi maddənin böyük hissəsini istehsal etməsini əngəlləyir. Bu, qan damarlarının rahatlamasına və qan təzyiqinin salınmasına kömək edir.

Angiotensin II reseptor blokatorları (ARB'lər): ACE inhibitorları angiotensin əmələ gəlməsini dayandırmağa çalışarkən, ARB'lər angiotensinin reseptorlarla bağlanmasını əngəlləyir. Bu kimyəvi maddə olmadan qan damarları gərginləşmir. Bu, damarları rahatlatmağa və qan təzyiqini salmağa kömək edir.

Kalsium kanal blokatorları: Bu dərmanlar, kalsiumun bir hissəsinin ürək əzələlərinə daxil olmasına əngəl olur. Bu, daha az güclü ürək döyüntülərinə və daha aşağı qan təzyiqinə səbəb olur. Bu dərmanlar ayrıca qan damarlarında da işləyərək rahatlamalarına və qan təzyiqinin salınmasına kömək edir.

Alfa-2 agonistləri: Alfa-2 agonistləri qan damarlarının sıxılmasına səbəb olan sinir xəbərdarlıqlarını dəyişdirir. Bu, qan damarlarının rahatlamasına kömək edərək qan təzyiqini salır.

Təzyiqi necə salmaq olar sualı ilə bağlı tez-tez verilən suallar

Yüksək təzyiqi necə salmaq olar? Təzyiqiniz yüksəldikdə limonlu su və ayran içərək, sarımsaq yeyərək, nəfəs məşqləri edərək və uzanıb dincəlməklə təzyiqi kontrol altında saxlaya bilərsiniz.

Təzyiqi salmaq üçün nə yemək lazımdır? Təzyiqi salmaq üçün sarımsaq, qatıq, banan, avokado, yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, portağal, qreypfrut və bitter şokolad yeyə bilərsiniz.

Su içmək təzyiqi salırmı? Bədənin susuz qalması nəticəsində yüksək təzyiq problemi yaşanırsa, su içmək təzyiqi salır, ancaq ümumilikdə su içməyin təzyiqə yaxşı gəldiyi yönündə qəti bir cavab yoxdur.

Limonlu su təzyiqə yaxşı gəlirmi? Limon suyundakı zəngin kalium məzmunu, yüksək təzyiqə yaxşı gəlir və qan təzyiqinə müsbət təsir göstərir.

Təzyiq çıxanda necə yatmaq lazımdır? Yüksək təzyiq zamanı sol tərəfə yatmaq tövsiyə edilir. Qanı ürəyə qaytaran qan damarları üzərindəki təzyiqi yüngülləşdirdiyi üçün yüksək təzyiq üçün ən yaxşı yatma pozası kimi qəbul edilir. Bu damarlar bədənin sağ tərəfində yerləşir və əgər sağ tərəfə dönsəniz, dövranı yavaşladaraq sıxıla bilər.