Qidalarda istifadə edilən ən təhlükəli 10 qatqı maddəsi

Hər növ abur-cubur, şirniyyat və şokolad, hazır meyvə şirələri və cemlər, kola və digər rəngli qazlı içkilər, meyvə tozları, hər növ rəngli içkilər, rəngli meyvəli yoqurt və pudinqlər, hazır şorbalar, hazır souslar, ketçup, mayonez və s.; hazır ədviyyat və küftə qarışıqları, hər növ çipslər, tərkibinə qatqı maddəsi əlavə edilən qidalar, kolbasa, sosis, sucuk, ət, toyuq və digər ət məhsulları (hamburger və s.), istehlaka hazır dondurulmuş və ya dondurulmamış qidalar, yəni bütün qablaşdırılmış qidalardan uzaq duraraq təbii qidalanmaya keçməyimiz bir lüks deyil, təcili ehtiyac oldu.

Bu məqama diqqət edin!
Qidaların üzərində "Heçbir qoruyucu maddə yoxdur" yazısı "Heçbir qatqı maddəsi yoxdur" mənasına gəlmir. Məsələn, üzərində "Heçbir qoruyucu maddə yoxdur" yazılan hazır şorbalarda ləzzət artırıcı maddə olan MSG mövcuddur.

Hər il mindən çox yeni kimyəvi qatqı maddəsi qida sektorunda və dolayısı ilə bədənimizdə yer alır. Bu qatqı maddələrinin çoxu etiketlərdə bəzi kodlarla göstərilir. Hamısı sağlamlığa zərərlidir, amma bəziləri digərlərindən daha çox təhlükəlidir. İndi isə mütləq qaçınmalı olduğumuz 10 qatqı maddəsinin siyahısına nəzər salaq:

1. Aspartam (NutraSweet və Equal olaraq da bilinir)
   Süni şirinləşdiricilər qida deyil, kimyəvi maddədir. Aspartam ilk öncə zərərvericiləri məhv etmək üçün istehsal olunmuşdu. Bütün digər qida və qatqı maddələrindən daha çox yan təsirə malikdir: baş ağrısı, başgicəllənmə, yaddaşsızlıq, oynaq ağrıları, ürəkbulanma, əzələ spazmları, piylənmə, depressiya, yuxusuzluq, görmə itirilməsi və digər ciddi problemlər yaradır. On mindən çox qida məhsulunda istifadə olunur.

2. Yüksək fruktozlu qarğıdalı şərbəti
   Pis xolesterol səviyyəsini (LDL) sürətlə artırır və diabetin yaranmasında rol oynayır. Uşaqların tez-tez istehlak etdiyi bəzi qidalarda, məsələn ketçup, şirniyyat, hazır şorbalar və s. geniş istifadə olunur.

3. Monosodyum glutamat (MSG) və ya E621
   Bu ləzzət artırıcı sinir sisteminə ciddi zərər verir. Altsheymer, Parkinson, piylənmə və daha çox xəstəliyə səbəb ola bilər. Çipslərdə, Çin və Yapon mətbəxində geniş yayılmışdır.

4. Trans yağlar
   Pis xolesterol səviyyəsini yüksəldərək infarkt riskini artırır. Trans yağlar margarin, sürülə bilən yağlar, hazır qidalarda və çipslərdə tapılır.

5. Süni qida boyaları
   Uşaqlarda davranış pozuntuları və zəif IQ-yə səbəb olur. Salam və sucuklarda istifadə edilən bəzi boyalar həşəratlardan alınır.

6. Sodyum sulfit (E250)
   İşlənmiş ətlərdə, məsələn kolbasa, sosis və sucukda tapılır. Bu maddə, xərçəng riskini artırır.

7. Sodyum nitrit və nitrat
   İşlənmiş ətlərdə istifadə olunan qoruyucu maddədir. Xərçənglə əlaqəli olan bu maddə, xüsusilə uşaqlar üçün təhlükəlidir.

8. BHA və BHT
   Bu qoruyucu maddələr sinir sisteminə zərər verir və xərçəngi tetiklər.

9. Sulfur dioksid
   Təzə tərəvəz və meyvələrdə istifadə qadağandır, lakin bəzi konservlərdə və içkilərdə hələ də istifadə olunur.

10. Kalium bromat
    Əsasən çörək və un məmulatlarının ağardılmasında istifadə olunur. ABŞ və Yaponiyadan başqa dünyanın bir çox ölkəsində qadağandır.

Təbii qidalara üstünlük verərək sağlamlığımızı qorumalıyıq.